Hoàng kỳ - vị thuốc bổ khí toàn thân

Hoàng kỳ là một vị thuốc bổ lâu đời. Từ xưa đến nay, hoàng kỳ vốn được xem là thuốc bổ khí, nhưng phạm vi ứng dụng thực tế được mở rộng rất nhiều.

Hoàng kỳ là rễ phơi hay sấy khô của một số cây hoàng kỳ. Hoàng kỳ chứa các glucozid, glucose, sacarose, mucin, resin, acid amin, choline, acid folic, sitosterol, flavonoid, Fe, Mn, Zn. Vị ngọt, tính ôn; vào kinh tỳ và phế nên hoàng kỳ là vị thuốc Đông y có tác dụng bổ khí, cố biểu, còn có tác dụng giải độc, sinh cơ và lợi niệu.

Hoàng kỳ được biết đến nhiều nhất với công dụng tăng cường miễn dịch cho cơ thể, tăng sức đề kháng, thúc đẩy trao đổi chất. Sử dụng hoàng kỳ có thể dự phòng cảm cúm và viêm phế quản tái phát.

Ngoài ra, hoàng kỳ cũng được sử dụng trong các bài thuốc điều trị bệnh đái tháo đường: chú trọng dùng hoàng kỳ trong phương thang bào chế: hoàng kỳ (sống) 30g, sinh địa 30g, thương truật 15g, huyền sâm 30g, cát căn 30g, đơn sâm 30g. Nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy, hoàng kỳ, sinh địa có tác dụng hạ đường huyết. Thương truật và huyền sâm đều có tác dụng kéo dài thời gian hạ đường huyết. Cát căn và đan sâm hoạt huyết thông mạch, giúp tăng tác dụng hạ đường huyết.

Đối với bệnh tăng huyết áp: hoàng kỳ có tác dụng điều tiết huyết áp hai chiều. Khi dùng liều nhỏ gây tăng huyết áp, khi dùng liều lớn làm giảm huyết áp. Hoàng kỳ khi dùng hạ huyết áp, lượng dùng phải trên 30g. Với người bệnh có mạch hư nhược, thở ngắn mất sức, choáng váng, cứng cổ, lưng gối mỏi đau, hai mắt khô chát, ù tai, đặc biệt là huyết áp tâm trương không giảm, dùng bài thuốc sau thì hiệu quả thấy rõ: hoàng kỳ 30g, nữ trinh tử 25g, tang ký sinh 25g, ngưu tất 10g, trạch tả 5g, câu đằng 20g (hãm sau), mẫu lệ 30g (sắc trước), cát căn 15g.

Đối với bệnh viêm gan siêu vi B: hoàng kỳ 20g, đại táo 10 quả. Đổ nước nấu cô đặc, dùng nước ăn táo. Hoàng kỳ giúp ức chế men SGPT và SGOT tăng cao, ngăn cản gan xơ hóa, có chức năng bảo vệ gan. Hoàng kỳ có tác dụng tăng sức miễn dịch, còn kích thích tạo ra Interferon (IFN), để phòng ngừa sự xâm nhập của virút.

Hoàng kỳ được kết hợp với các dược liệu quý khác như đông trùng hạ thảo, phòng phong, bạch truật, sâm Ngọc Linh... sẽ trở thành một bài thuốc quý có tác dụng tối ưu tăng sức đề kháng. Đây cũng chính là những thành phần quý của sản phẩm Tống Vệ Nhân.